De tabaksaccijns zal volgend jaar aanzienlijk stijgen, bovenop de al geplande verhoging. Dit belastingplan voor 2024 markeert de grootste accijnsverhoging ooit, met een stijging van €1,94 voor een pakje sigaretten (20 stuks) en €7,40 voor een pakje shag (50 gram) vanaf 1 april volgend jaar. Deze accijnsstijgingen, inclusief BTW, overstijgen aanzienlijk de consumentenprijsindex (CPI) en verhogen de belastingdruk op rokers aanzienlijk, ver voorbij de inflatie.
Deze verdere tabaksaccijnsverhoging in 2024 maakt deel uit van het koopkrachtpakket en de armoedebestrijding van de regering en is bedoeld om structureel €137 miljoen op te brengen. Meer dan de helft van alle rokers bevindt zich in de laagste twee inkomensgroepen volgens het CBS. Deze groep rokers, die bijna 60% van de totale tabaksconsumptie vertegenwoordigt, loopt een groot risico op armoede en zal worden geconfronteerd met een lastenverzwaring van ongeveer €450 miljoen door de accijnsverhoging. Volgens Jos Zuijdwijk, voorzitter van NSO Retail: “Het gebruik van tabaksaccijnsopbrengsten om de koopkracht te verbeteren en armoede te bestrijden is een dubieuze oplossing.”
Ondernemers van NSO Retail, vooral in grensregio’s, staan al onder druk. Nederlandse consumentenbestedingen verdwijnen steeds meer naar winkels en ondernemers buiten Nederland. Ondernemers in grensregio’s worden geconfronteerd met aanzienlijke prijsverschillen voor sigaretten en shag in vergelijking met Duitsland, België en Luxemburg, vanwege de accijnsverhoging van vorig jaar en de extra verhoging in het belastingplan voor 2024. Jos Zuijdwijk legt uit: “Onze berekeningen op basis van douaneregels tonen aan dat het lonend is om naar onze buurlanden te reizen voor rookwaren, sterke drank en brandstof (volle tank). Dit kan leiden tot aanzienlijke besparingen, bijvoorbeeld €376 in België, €483 in Duitsland en €648 in Luxemburg per persoon.”
Dit heeft gevolgen voor de omzet en het inkomen van onze ondernemers en draagt bij aan de sluiting van winkels. De voorzieningen in grensregio’s gaan achteruit en de leefbaarheid in dorpen, buurten en wijken neemt af. Jos Zuijdwijk benadrukt: “De buurtfunctie van onze ondernemers staat onder druk.”
Het kabinet is op de hoogte van deze grensoverschrijdende effecten en schat de opbrengst van de accijnsverhoging op ongeveer €630 miljoen. Hierbij wordt rekening gehouden met gedragsveranderingen, zoals stoppen met roken, minder roken en overstappen op goedkopere producten, zoals aankopen over de grens en illegale handel. Als we de BTW bij de accijnsopbrengst optellen, betekent dit een lastenverzwaring van meer dan €760 miljoen voor alle rokers.”
